Met de promo set 40290 vierde LEGO het 60 jarig jubileum van het LEGO steentje. In die set waren vier iconische LEGO sets in miniatuurvorm gemaakt: het Gele Kasteel, de Space Cruiser, de Black Seas Barracuda en de Airport Shuttle Monorail. In vier opeenvolgende Specials gaan we dieper in op de vier thema’s die door deze sets gekenmerkt worden en bekijken we de belangrijkste sets uit dat specifieke thema. In dit tweede deel bekijken we de Space Cruiser en andere iconische LEGO Space ruimteschepen uit de roemruchte geschiedenis van LEGO.
Classic Space (1978 – 1986)
In 1978 introduceerde LEGO het ruimte thema, toepasselijk “Space” genoemd. In dit brede thema valt alles wat zich met ruimtevaart bezig houdt zodat het ook meteen één van de breedste hoofdthema’s in de geschiedenis van LEGO is. Van klassieke ruimtevaart met astronauten die de maan onderzoeken tot science-fiction sets met aliens en robots, je kunt het bijna zo gek niet bedenken! In deze Special bekijken we de grote ruimteschepen die LEGO binnen het brede Space thema heeft uitgebracht.
LEGO 928 Space Cruiser and Moonbase
We trappen af met het klassieke ruimteschip dat ook in het 60 jarig jubileum promo setje in miniatuur vorm terug te vinden is. Deze iconische set is in 1979 in de VS uitgegeven als Galaxy Explorer onder nummer 497 en in de rest van de wereld als Space Cruiser and Moonbase onder nummer 928.
Behalve de Space Cruiser zelf kreeg je er ook twee baseplates bij, plus twee rode en twee witte klassieke LEGO astronauten. Met 338 onderdelen was deze vlaggenschip Space set in 1979 de grootste set die LEGO binnen het Space thema heeft uitgebracht. En hoewel deze set in de VS onder nummer 497 uitgebracht werd had de set toch dezelfde LEGO steentjes met LL928 erop geprint als in de rest van de wereld. Waarom het in de VS dan niet onder setnummer 928 is uitgebracht is ons helaas niet bekend. En hoewel dit ruimteschip zeker niet het meest gedetailleerd is heeft het als allereerste LEGO Space vlaggenschip een niet te ontkennen bijzonder plekje in de harten van LEGO liefhebbers!
LEGO 6929 Star Fleet Voyager
In 1980 kwam er weinig bijzonders uit binnen het Classic Space thema, maar in 1981 zag de legendarische 6929 Star Fleet Voyager het licht. Met 242 elementen was dit in 1981 de grootste Space set die dat jaar door LEGO werd uitgebracht. Dankzij de smalle taille heeft dit schip een bijzonder wesp-achtig design. Het schip is één geheel en kan niet midscheeps uit elkaar gehaald worden. Vooral bijzonder is het transparant blauwe raam onder het schip zodat de piloot langs z’n voeten de grond kon zien. Als minpuntjes van deze set kunnen genoemd worden dat er maar één minifiguur meegeleverd werd, en dat er verder geen grondvoertuig bij zat.
LEGO 6980 Galaxy Command
Met de Galaxy Commander set (nummer 6980 en ook bekend onder de naam Starship Explorer) brengt LEGO in 1983 weer een groot ruimteschip op de markt. Van alle LEGO sets uit 1983 was deze set met 427 onderdelen zelfs de op twee na grootste LEGO set van dat jaar. Bijzonder aan deze set is dat dit het eerste ruimteschip van LEGO is met een dubbele cockpit, die net als bij de 6929 ook onder het schip transparant is. Verder kan het laboratorium losgekoppeld en achtergelaten worden wat interessante speelmogelijkheden biedt. Naast twee maan-buggies en een landingsplaat bevat deze set ook nog eens vijf minifiguren waarvan twee in het geel, twee in het wit en één in het rood.
LEGO 6931 FX Star Patroller
Weer twee jaar later, in 1985, brengt LEGO de set FX Star Patroller uit onder nummer 6931. Deze set is ook bekend onder de naam Intergalactic Star Cruiser. De set, die bestaat uit 218 onderdelen, bevat naast het ruimteschip en de gele piloot minifiguur ook een maankarretje en een robot. Ook bij dit ruimteschip kan de voorkant losgekoppeld worden van de achterkant zodat de blauwe achterkant als onderzoekslaboratorium achtergelaten kan worden terwijl de piloot op verkenning uitgaat.
LEGO 6985 Cosmic Fleet Voyager
Met de Cosmic Fleet Voyager, die in sommige landen ook bekend staat onder de naam Taurean Ore Carrier, bracht LEGO in 1986 het laatste ruimteschip in de Classic Space serie uit. Deze uit 404 onderdelen bestaande set was een waardige afsluiting van een tijdperk dat van 1978 tot 1986 heeft geduurd. Ook bij deze set kon wederom de achterkant losgekoppeld worden van de voorkant zodat dit gedeelte als laboratorium achtergelaten kon worden. De Cosmic Fleet Voyager bevat in totaal vier minifiguren van elk een eigen kleur: rood, geel, wit en zwart. En net als de Space Cruiser uit 1979 heeft dit schip weer transparant gele ramen, waar transparant blauwe ramen de voorgaande jaren dominant waren bij de grootste ruimteschepen.
Space Subthema’s (1987 – 1996)
In 1987 bracht LEGO meer verhaal in het Space thema door verschillende groepen te introduceren. Als eerste groep werd Blacktron in 1987 onthuld. Deze groep wordt gekenmerkt door de hoofdkleur zwart met gele accenten, en rode en gele transparante elementen. Initieel was Blacktron een neutrale partij, naast de burgerlijke Futuron groep dat het wit met blauwe kleurschema van Classic Space had overgenomen. In 1989 koos LEGO ervoor om van Blacktron de slechteriken te maken, en introduceerden ze de Space Police als derde partij specifiek om de Futuron groep te beschermen tegen de Blacktron boeven. Vanaf die tijd werd dat de centrale lijn binnen Space: drie groepen waarbij er één duidelijk de slechteriken zijn, één partij die duidelijk de goede kant is, en een neutrale groep van burgers daar tussen in.
LEGO 6954 Renegade
Het vlaggenschip van de eerste serie Blacktron sets is de Renegade welke onder nummer 6954 in 1987 verscheen. Het schip bestaat uit 302 onderdelen en is modulair van opzet. Uit zes aparte stukken wordt het schip opgebouwd, wat dus mogelijkheden biedt voor alternatieve combinaties en koppelen met andere Blacktron sets. Het Renegade schip is een van de weinige niet-symmetrische ruimteschepen die LEGO heeft uitgebracht, hoewel het alleen in de VS beschikbaar kwam. Waarom dit schip niet in Europa is uitgebracht heeft LEGO niet officieel bekendgemaakt, maar het gerucht gaat dat Europese ouders dit schip er te kwaadaardig uit vonden zien. Oordeel zelf. Behalve het schip zelf bevat de set verder nog een maanbuggy en twee in zwarte ruimtepakken gehulde Blacktron minifiguren.
LEGO 6932 Stardefender “200”
In hetzelfde jaar verscheen voor de neutrale Futuron partij als voornaamste ruimteschip de Stardefender “200”, onder nummer 6932. Futuron bediende zich voornamelijk van de kleuren wit met transparant blauw, zoals ook te zien is in de Stardefender “200”. In 1987 bestond de Space Police partij nog niet en moest Futuron toch iets hebben om zichzelf mee te beschermen tegen de intimiderende Blacktron groep. Deze ‘defender’ maakt de Futuron in ieder geval niet hulpeloos! De twee bolvormige hulzen aan beide kanten van het schip konden losgehaald en aan elkaar gekoppeld worden. De uit 242 LEGO onderdelen bestaande set heeft twee gele Futuron minifiguren en een klein maankarretje.
LEGO 6986 Space Police Galactic Enforcer
Met de komst van de Space Police in 1989 kregen de burgers van Futuron eindelijk echt bescherming tegen de kwaadaardige Blacktron. Hun schepen kregen de hoofdkleuren zwart met blauw, met rood-transparante elementen. Om duidelijk te maken dat de Space Police tegen Blacktron vochten bevatten de sets regelmatig Blacktron minifiguren die in de cel gevangen gezet konden worden. Het vlaggenschip van de Space Police was set 6986 die als Space Police Galactic Enforcer in Europa werd uitgebracht en als Mission Commander in de Verenigde Staten. Deze grote set, welke de op vijf na grootste LEGO set van 1989 was, bevat 478 onderdelen en drie minifiguren. Twee minifiguren zijn van de ruimte politie en de derde is hun Blacktron gevangene. Hoewel er dus maar één Blacktron gevangene in de set is meegeleverd heeft het schip wel twee cellen. Een algemeen kritiekpunt op deze set is dat er veel ruimte verspild wordt door loze ruimte die niet functioneel bruikbaar is.
Vernieuwing Space thema’s
Begin jaren ‘90 krijgen de drie Space subthema’s een vernieuwingsronde. Blacktron verandert in Blacktron II, Futuron wordt opgevolgd door M-Tron, en Space Police wordt opgevolgd door Space Police II. Niet alleen de namen maar ook de kleurenschema’s veranderen en transparant-groen doet z’n intrede. Terwijl Blacktron en M-Tron voornamelijk uit grond-gebaseerde sets bestaan die in dit artikel niet aan bod komen krijgt Space Police II wel weer een mooi groot ruimteschip.
LEGO 6984 Galactic Mediator
Met 395 onderdelen was de Galactic Mediator uit 1992 in de top-10 van grootste sets die LEGO in dat jaar uitbracht. Deze set, met nummer 6984, laat mooi het nieuwe kleurenschema van de Space Police II zien: oud-grijs met zwart, rode accenten en transparant groen. Wederom bevat deze set, naast een grond voertuigje, twee ruimtepolitie minifiguren en één Blacktron II minifiguur voor het gevangenentransport. De ruimte in dit schip is overigens een stuk efficiënter ingedeeld dan bij z’n voorganger van de eerste Space Police generatie.
LEGO 6973 Deep Freeze Defender
Met Ice Planet 2002 introduceerde LEGO een nieuwe groep die min of meer de opvolger was van de M-Tron groepering. Deze private groep hield zich bezig met topgeheim onderzoek naar raket techniek en daardoor waren ze doelwit van spionage door zowel Blacktron als de Space Police. Ze konden zichzelf echter prima verdedigen en hadden de Space Police groep daarvoor niet nodig. Onder setnummer 6973 vloog de Deep Freeze Defender in 1993 de winkels in. In Engeland kwam deze set overigens onder een andere naam in de winkels: Ice Cruiser Zycon IV. Dit modulaire ruimteschip bestaat uit vier aparte modules die aan elkaar gekoppeld kunnen worden in verschillende configuraties zoals één groot symmetrisch schip of bijvoorbeeld twee kleinere schepen dankzij de dubbele cockpit modules. Met 420 onderdelen en drie minifiguren staat deze set in de top 10 van grootste LEGO sets die in 1993 nieuw in de winkels kwamen. Nog een leuke bijzonderheid van deze set is dat dit de allereerste Space set is met een vrouwelijke minifiguur! Tijdens en na Ice Planet 2002 wordt het Space thema nog uitgebreid met enkele kleinere subthema’s zoals Spyrius en Unitron. Deze subthema’s bevatten geen grote iconische ruimteschepen zodat we daar verder geen aandacht aan geven.
LEGO 6982 Explorien Starship
Dan komt LEGO in 1996 met het Space subthema Exploriens. Deze groep van ontdekkers zocht naar fossielen die via transparant rood en transparant blauw ‘scanners’ gezien konden worden. De dominante kleur van Exploriens is wit met zwarte accenten, en transparant blauw en transparant neon geel/groene delen. Dit subthema werd slechts één jaar geproduceerd, maar het vlaggenschip van Exploriens, toepasselijk Explorien Starship geheten en onder nummer 6982 uitgegeven, was met 652 onderdelen wel een indrukwekkende grote set. Als bemanning van het schip komt de set met vier minifiguren, waarbij één van de vier een robot is. Ook dit ruimteschip zat wederom in de top 10 van grootste LEGO sets van dat jaar.
Space met Aliens (1997, 2001, en 2007)
Met het einde van Exploriens eindigt het Space thema over rivaliserende groepen die elk hun eigen subthema hadden. Daarvoor in de plaats brengt LEGO in de jaren 1997 t/m 1999 Alien gebaseerde thema’s uit zoals UFO, Insectoids en Rock Raiders. In deze subthema’s zitten geen echt aansprekende iconische ruimteschepen meer die passen in dit overzicht. Vervolgens verkrijgt LEGO eind jaren ‘90 de licentie voor Star Wars en verschuift de focus en ontwikkeling voor grote iconische LEGO ruimte sets naar het Star Wars thema. Wel geeft LEGO in de jaren 2001 en 2002 sets uit in het Life on Mars subthema, waarbij voor de afwisseling mensen en aliens (Martianen) vreedzaam naast elkaar bestaan. De Life on Mars sets komen uit in de tijd dat NASA serieus bezig is met onderzoek naar Mars en daarom ligt de focus in die LEGO sets ook op onderzoek in plaats van op vechten. Deze vreedzame coëxistentie tussen mensen en Martianen werd losgelaten in het Mars Mission subthema dat LEGO van 2007 tot 2009 uitgaf. In Mars Mission ligt de focus op het koloniseren van Mars waarbij de planeet verdedigd moet worden tegen aliens die van buiten ons zonnestelsel komen en bezig zijn met een vijandige invasie.
LEGO 5974 Galactic Enforcer
Hoewel het eigenlijk nog maar weinig met de oudere Space uit de jaren 1987 tot 1996 te maken heeft wordt in 2009 het Space Police subthema weer van stal gehaald. Officieel heet het gewoon Space Police, maar over het algemeen wordt het aangeduid als Space Police III. In dit subthema geen menselijke groepen die onderling met elkaar bakkeleien maar agenten van de ruimte politie die criminele aliens willen vangen. Een aanleiding voor LEGO om het Space Police label weer te gebruiken is dat het inmiddels al weer dertig jaar geleden was dat de eerste Space sets uitkwamen. Het grootste ruimteschip in het Space Police III subthema is nummer 5974, de Galactic Enforcer. Hoewel het met 825 onderdelen veruit het grootste ruimteschip in het complete Space thema is worden er in 2009 inmiddels veel grotere sets uitgegeven, met als aansprekend voorbeeld de Star Wars set Tantive IV met meer dan 1400 onderdelen. De machtige Galactic Enforcer bevat in totaal zeven minifiguren, waarvan er twee echte aliens zijn, drie de ruimte politie vertegenwoordigen, één een robot is en één een minifiguur standbeeld. Hoewel er dus maar twee alien figuren meegeleverd worden biedt dit politie ruimteschip wel plek aan vier alien-gevangen.
Het minifiguur standbeeld staat op een voetstuk waarop de tekst staat: “in annos triginta ad caelum infinitum construxit“. Uit het Latijn vertaalt betekent dit zoiets van “dertig jaar bouwen aan de oneindige hemel”, een verwijzing naar het dertigjarig jubileum van het Space thema!
Slot
Het standbeeld ter ere van 30 jaar LEGO Space is een mooie afsluiting van een roemrucht thema. Natuurlijk staat LEGO niet stil en ook na 2009 zijn er nog vele sets onder de paraplu van Space uitgebracht. Dan hebben we het dus over het Alien Conquest subthema uit 2011 en het Galaxy Squad subthema uit 2013. Deze moderne subthema’s laten we vanwege het ontbreken van echt iconische ruimteschepen in dit overzicht verder buiten beschouwing. Een set die niet onder het Space thema valt maar die volgens ons toch een speciale vermelding verdient is Benny’s Spaceship, Spaceship, SPACESHIP uit The LEGO Movie van 2014. Deze set met nummer 70816 is een eerbetoon aan de klassieke Space sets door middel van de kenmerkende kleuren en het design van de set.
Erg leuk om te vermelden is dat het schip de code LL929 heeft gekregen, wat natuurlijk verwijst naar z’n spirituele voorganger de Space Cruiser uit 1979 die de code LL928 had. En het Benny minifiguurtje heeft een klassieke ruimtehelm waarbij de kinband doelbewust gebroken lijkt te zijn als verwijzing naar de fragiele kinband van de Classic Space ruimtehelmen die bij normaal spelen regelmatig braken.